پیوند ها
شامل 84 صفحه در قالب فایل word
فونت BNazanin سایز 14
چكيده............................................................................................................... 1
فصل يكم:مقدمه پژوهش
1-1- مقدمه........................................................................................................ 3
1-2- بيان مسئله.................................................................................................. 4
1-3-ضرورت و اهميت تحقيق..................................................................................7.
1-4- اهداف پژوهش............................................................................................... 8
1-4-1- اهداف اصلی.......................................................................................... 8
1-4-2- اهداف فرعی.......................................................................................... 8
1-5-فرضیه های پژوهش......................................................................................... 8
1-6- تعریف متغیر ها............................................................................................. 9
1-6-1- تعاریف مفهومی....................................................................................... 9
1-6-2- تعریف عملیاتی....................................................................................... 9
فصل دوم : پيشينه پژوهش
2-1- تاریخچه بهداشت رواني.................................................................................... 11
2-3- كليد سلامت روان.......................................................................................... 12
2-4- علایم سلامت روان........................................................................................ 13
2-5- تعریف «سلامت روان..................................................................................... 13
2 -6- ملاك های سلامت روان.................................................................................. 14
2-7- سلامت روان از دیدگاههای مختلف....................................................................... 16
2-7-1- از نظر آمار دانان.................................................................................... 16
2-7-2- از نظر پزشکان...................................................................................... 17
2-7-3- روانپزشکان.......................................................................................... 17
2-7-4- نظرروانکاوان........................................................................................ 17
2-8- سلامت روانی از نظر مکاتب مختلف...................................................................... 17
2-8 -1- مکتب زیست گرایی............................................................................... 18
۲-8-2- مکتب رفتار گرایی.................................................................................. 18
2-8-3- مکتب روانکاوی.................................................................................... 19
2-8-4ـ مکتب انسانگرایی................................................................................... 19
2-8-5-مکتب بوم شناسی................................................................................... 19
2-9- اصول بهداشت رواني....................................................................................... 19
2-10- هدف ایجاد سلامت روان................................................................................. 21
2-11- مکانیزم روانی و نقش آن در سلامت روان.............................................................. 22
2-11-1-مکانیسم سرکوبی................................................................................. 23
2-11-2- مکانیسم برون فکنی............................................................................ 23
2-11-3- مکانیسم جا به جایی............................................................................. 23
2-11- 4-مکانیسم بازگشت................................................................................ 24
2-11-5-مکانیسم واکنش سازی........................................................................... 24
2-11-6- مکانیسم تصعید.................................................................................. 24
2-11-7- مکانیسم عذر تراشی (دلیل تراشی).............................................................. 24
2-11-8- مکانیسم همانند سازی.......................................................................... 24
2-11-9- مکانیسم جبران.................................................................................. 25
2-11-10مکانیسم انکار..................................................................................... 25
2-12 -عوامل موثر بربهداشت روانی............................................................................ 25
2-13- سلامت روان در پرتو پای بندی به آموزه های دینی................................................... 25
2-14- دین باوری و سلامت روان............................................................................... 26
2-15- ابعاد امنیت روانی و سلامت روان، در پرتو یاد خدا..................................................... 26
2-16- توکل و سلامت روان..................................................................................... 27
2-17- اشتغال زنان.............................................................................................. 27
2-18- پژوهشهاي پيشين (داخلي – خارجي )................................................................ 28
2-18-1- تحقيقات انجام شده در داخل ايران............................................................. 31
2-18-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور............................................................. 40
فصل سوم : روش پژوهش
3-1- روش پژوهش............................................................................................... 49
3-2- متغیرهای تحقیق.......................................................................................... 49
3-3- جامعه آماری.............................................................................................. 49
3-4- نمونه آماری................................................................................................ 49
3-5- روش نمونه گیری وحجم نمونه........................................................................... 49
3-6- ابزار مورد استفاده در اين پژوهش......................................................................... 49
3-7-روش اجراي پژوهش........................................................................................ 52
3-8- روش تحليل داده ها....................................................................................... 53
فصل چهارم : يافته هاي پژوهش
4-1- شاخص های توصیفی متغیرهای پژوهش................................................................. 56
فصل پنجم : بحث ونتيجه گيري
5-1- بحث در مورد فرضيه ها و تبيين آن...................................................................... 65
5-3-محدوديتها................................................................................................... 17
5-4-پيشنهادات پژوهشي...……………………………………………………………77.
5-5-پيشنهاد كاربردي........................................................................................... 72
منابع.............................................................................................................. 73
الف) منابع فارسی............................................................................................. 73
ب) منابع لاتين .......................................................................................................................................................... 76.
فهرست جداول
جدول 4- 1- شاخص هاي توصيفي متغييرهاي اصلي به تفكيك گروه.................................................................56
جدول 4-2- مقايسه ميانگين نمره كل سلامت روا ني دردو گروه دختران مادران شاغل و غير شاغل........58.
جدول4- 3- بررسي همگني واريانس خرده مقياسهاي سلامت روان......................................................................59
جدول 4-4- تحليل واريانس يكراهه نه خرده مقياس سلامت روان دختران مادران شاغل و غير شاغل.........60
سلامت روان يكي از ملاك هاي اصلي ارزيابي يك جامعه است و بي شك نقش چشمگيري در كارآمدي وپيشرفت آن بازي مي كند هدف: از پژوهش حاضر مقايسه ميزان سلامت روان دانش آموزان دختر داراي مادران شاغل و غير شاغل مي باشد روش : روشانجام پژوهش ازنوع علي مقايسه اي جامعه آماري شامل داش آموزان دختر مقطع متوسطه منطقه مرکزی شهرنهاوند كه 240 نفر ( به تفكيك 120دانش آموز دختر مادران شاغل و120نفر دختران مادران غير شاغل) مي باشد كه به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند ابزار پژوهش عبارتند از پرسشنامه دموگرافيك وپرسشنامه سلامت رواني scl90 يافته ها نتايج پژوهش نشان داد كه – اختلاف معناداري بين ميانگين نمره در فاكتور هاي شكايت جسماني – حساسيت بين فرد ي– افسردگي – اضطراب – پرخاشگري – فوبيا – پارانويا – وروانپريشي – بين دختران مادران شاغل و دختران مادران غير شاغل وجود دارد روش آماري بكار رفته شده آزمون t گروه هاي مستقل وتحليل واريانس يك طرفه ANOVA استفاده شده است و با توجه به نتايج معلوم می شود که مقدار این میانگین برای دختران مادران شاغل بیشتر است. و دختران مادران غير شاغل از سلامت رواني بهتري برخوردار هستند
كليد واژه ها : سلامت رواني - مادران شاغل و مادران غير شاغل
سلامتروان ازنيازهاياساسيانساناستكهدرتوسعهپايدارنقشحياتيداردمفهومسلامتروانشاملاحساس درونيخوببودنواطمينانازكارآمديخود،اتكاءبهخود،ظرفيترقابت،وابستگيبيننسليوخودشكوفاييتواناييهاي بالقوهفكريوهيجانيوغيرهميباشد.البتهبادرنظرگرفتن تفاوتهايبينفرهنگها،ارائهتعريفجامعازسلامتروان غيرممكنمينمايد. باوجوداين،برسراينامراتفاقنظروجود داردكهسلامتروانچيزيفراترازنبوداختلالاتروانياست شاملو (1378) درتعريف سلامت رواني آن را عبارت از مجموعه عواملي دانسته است كه در پيشگيري از ايجاد يا پيشرفت روند وخامت اختلالات شناختي – احساسي –و رفتاري در انسان نقش موثر دارند آنچهمسلماستايناستكهحفظسلامترواننيزمانند سلامتجسمحائزاهميتاست. شخصيكهسلامترواني دارد،ميتواندضمناحساسرضايتاززندگي،بامشكلات، بهطورمنطقيبرخوردنمايد.وفرد مفيدي براي جامعه باشدبهعبارتديگر،افرادداراي سلامتروان،قادرنددرعينكسبفرديت،بامحيطنيزانطباق يابند. با مشخص شدن اهمیت سلامت روان نیز هر لحظه بر میزان مطالعات و بررسی هایی که با هدف سبب شناسی و یا مشخص کردن میزان شیوع اختلالات روانی در سطح اجتماع انجام می پذیرد افزوده می شود. (داود شاه محمدي،1381).
بررسی هایی که در رابطه با سلامت روان انجام شده نشان می دهند که اولاً متغیرهای مختلفی همچون جنس، وضعیت اقتصادی، وضعیت جسمانی و … می توانند بر میزان سلامت روانی افراد تأثیر گذار باشند دوم اینکه هرگونه تغییری در میزان سلامت روان افراد می توانند تأثیرات زیادی و حتی جبران ناپذیری از خود به جای بگذارد و درمان و رفع چنین اختلالاتی هزینه های بسیاری بر فرد در اجتماع تحمیل می‌کند. در جهت تامين سلامت روان جامعه دستيابي به اطلاعات صحيح وبراساس تحقيقات علمي يكي از مهمترين جنبه هاي توفيق دراين زمينه است آگاه شدن از وضعيت سلامت رواني افراد جامعه در جهت دست يافتن به الگوهاي مناسب براي برنامه ريزي در هر فرهنگ خاص از اهم موارد ويكي از راه هاي وصول به اهداف سازمان بهداشت جهاني درجامعه ايراني است توجه ويژه به جمعيت جوان به ويژه دانش آموزان به عنوان آينده سازان جامعه از عوامل اساسي توسعه پايدار وهمه جانبه است با توجه به اينكه ما شاهد اين مساله هستيم كه در سالهاي اخير مشكلات عاطفي ورواني درميان دانش آموزان روند صعودي نگران كنندهاي داشته تا جائيكه پديده هاي نابهنجاري نظير خودكشي اعتياد بزهكاري ترك تحصيل وافت تحصيلي و....به صورت موانع جديد پيشرفت دانش آموزان را تحت تاثير قرار داده است به منظور مقابله با مشكلات مذكور شناخت علمي ودقيق مساله براساس يافته هاي مطالعات وپژوهشها اجتناب ناپذير است.
هدف پژوهش حاضر عبارت است از مقايسه وضعيت سلامت رواني فرزندان دختر داراي مادران شاغل و غيرشاغل مي باشد همچنين اين تحقيق مي تواند نقش بسزايي در تنوير نتايج قبلي ايفا نمايد و با توجه به اينكه بررسي همزمان اشتغال مادران برسلامت رواني فرزندان كمتر مورد توجه بوده نتايج تحقيق مي تواند زمينه ساز تحقيقات بيشتر در اين راستا باشد
بيماري هاي رواني از بدو پيدايش بشر وجود داشته و هيچ فردي در مقابل آن مصونيت ندارد، و اين خطري است كه بشر را تهديد مي كند. عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انساني بسيار مشهور و فراوان است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت در سال 2010در دنیا بیش از 450میلیون نفر از مردم از یک اختلال روحی روانی رنج می برند، هر ساله حدود 20%از بزرگسالان یک مشکل بهداشت روانی را تجربه می کنند ، نزدیک به یک میلیون نفر مرتکب خودکشی می شوند و از هر 4 خانواده یک خانواده عضوی با اختلالات روانی دارند.سلامت روان برای مدت های زیادی در پشت پرده ای از انگ و تبعیض پنهان شده و اکنون پیشرفت علم بشر بستری برای بیان سلامت روان و پرداختن به آن را فراهم نموده است .از طرفی می دانیم که برای همه ی افراد سلامت روحی،جسمی و اجتماعی برای ساخت مسیر زندگی حیاتی است .همچنین ارتقاء آن در تمام دوران های زندگی لازم است.اما در برخی از دورانها نظیر بلوغ،نوجوانی، پس از زایمان، بارداری، دوران تحصیل و ... ممکن است پرداختن به آن مهمتر باشد.در هر طبقه و صنفي و هر گروه و جمعي اشخاص نامتعادلي زندگي مي كنند. بنابراين در مورد همه افراد اعم از كارگر، دانش آموز، پزشك و مهندس دانشجو، استاد دانشگاه و … خطر ابتلا و ناراحتي هاي رواني وجود دارد. به عبارت ديگر هيچ انساني در مقابل اين امراض مصونيت ندارد. (شاملو 1380) منظور از سلامت رواني همان احساس رضايت و بهبود رواني و تطابق كافي اجتماعي با موازين مورد قبول هر جامعه مي باشد. (فرهنگ روانپزشكي كمپل – پورافكاري، 1373) بنابراین با توجه به شرایط زندگی در جامعه امروزی و با توجه به تمامی دگرگونی‌هایی که در آن صورت گرفته، مانند کاهش تعداد فرزندان، واگذار کردن قسمتی از جامعه‌پذیری کودکان به مدارس، عدم کفایت یک درآمد برای زندگی یک خانواده، وجود دختران تحصیل‌کرده که تنها نقش مادری و همسری به آنان واگذار شده است، مشکلات زندگی مادران شاغل، حاکمیت نگرش‌های مدرن در جامعه برای مردان و نگرش‌های سنتی در خانواده برای زنان، وضعیتی پیچیده را شکل داده است. ومسلما سلامت رواني فرزندان را نيز به مخاطره مي اندازد. نوع شغل مادر – ثبات شغلی ساعات کار مادر و میزان رضایتی را که از نقش خود دارد عامل مهمی در ایجاد اضطراب و استرس بر فرزندان می داند ( گاتفرید[4]، 1988). در واقع فرد شاغل فردي است كه در بيرون از منزل به مدت 8 ساعت ويا بيشتر به كارهاي اجتماعي مشغول مي باشد اما اينكه اشتغال مادر در بيرون از منزل چه تاثيري بر سلامت رواني فرزندان دارد مي توان گفت نحوه ارتباط با والدين قوي ترين عامل موثر بر الگوهاي تعاملي خانواده محسوب مي شود خصوصا در دورههايي از زندگي كودكان كه تحولات اساسي رشد رواني طي مي شود واز انجا كه مادر اولين كسي است كه نوزاد با او رابطه برقرار مي كند. لذا مهمترين نقش را در پرورش ويژگي هاي رواني وعاطفي وسلامت رواني كودك به عهده دارد وكانون سلامتي يا بيماري محسوب مي شود چیزی که مسلم می باشد این است که مادران شاغل همانند مادران غیرشاغل نمی توانند به طور تمام و کمال به کودکان خود رسیدگی کنند چون مادر چندین ساعت از روز را خواه ناخواه جدای از فرزند بسر می برد و وقتی که بعد از سپری شدن این ساعات به فرزند می رسد خستگی ناشی از دنیای ماشینی امروز و خستگی فکر و ذهنی به مادر اجازه نمی دهد که در آن ساعات باقی مانده روز به کودک رسیدگی کافی و لازم را نماید لذا با این اوصاف مهمترین مسئله ای که در اشتغال زنان باید مورد توجه قرار گیرد وجود نقش های متعددی است که زنان باید به عنوان همسر و مادر و گرداننده خانواده به عهده گیرند. بدون شک در بسیاری از موارد مادر غیر شاغل بهتر میتواند به نیازهای عاطفی، اجتماعی و شخصیتی کودک خود پاسخ دهد. برعکس، مادری که به دنبال چندین ساعت کار و تلاش در خارج از منزل، با حالتی خسته به منزل برمیگردد، نمیتواند بر انجام دادن این مهم، آنطور که شایسته است اقدام کند. با توجه به اين كه كودكان در مراحل مختلف تحول رواني و رشد جسماني خصوصيات متفاوتي دارند، واكنشهاي آنها نسبت به حضور كمرنگ مادر متفاوت خواهد بود اهمیت مادر برای کودک تنها در رفع نیازهای او خلاصه نمیشود، بلکه همه احساس امنیت کودک وابسته به وجود مادر است. بحث درباره اشتغال مادر بر کودک با اختلاف نظرهای بسیار همراه می باشد دیدگاه های مخالف و موافق بسیاری در این باره مطرح شده است و با گذشت زمان نظرات از تحقیقات جدید اثر پذیرفته اند. شكي نيست كه پيشرفت و توسعه وافزايش آگا هي باعث افزايش اشتغال زنان جامعه شده است كه اين امر موجب شده زنان دركسب درآمد خانواده نقش موثري داشته باشند واين موضوع علاوه برجنبه هاي مثبت كه باعث رفاه بيشتر خانوادهها شده است از نظرارتباط موثربين اعضاء خانواده به دليل حضور كمرنگ زنان درخانواده تاثيرات نامطلوب براعضاءخانواده به ويژه فرزندان گذاشته است بركسي پوشيده نيست كه حضور والدين در خانه رابطه مستقيم با امنيت رواني فرزندان دارد و هر چه والدين وقت بيشتري را با فرزندان سپري كنند مشكلات فرزندان نيز درموارد مختلف كاهش خواهد يافت واقعیت آن است که فرزندان، صرف نظر از دختر یا پسر بودن، حداقل تا دوره نوجوانی، به شدت نیازمند نگاه محبت آمیز والدین، مخصوصا مادر هستند.
بنابراین اهمیت مادربه دوران کودکی منحصر نمی شود و چه بسا که نقش مادر به مراتب مهمتراز نقش پدراست. اما تمام این مسائل بدین معنی نیست که اشتغال مادر برای فرزندان خطرناک بوده و یا فرزندان مادران شاغل در کودکی یا نوجوانی دچار مشکلات بیشتری نسبت به فرزندان مادران غیرشاغل می شوند زیرا اشتغال مادر در شرایطی مزایای فراوانی نیز برای خود مادر و فرزندان او دارد و تنها بی توجهی به پاره‌ای مسائل در این زمینه، سبب بروز اثرات منفی برکودک و نوجوان می شود..از این رو این مادران باید با مواردی آشنا شوند تا درصورت شاغل بودن، بتوانند میان محیط خانه و کار تعادل ایجاد کنند. بنابراین مادران تا آنجا که امکان دارد باید تعداد ساعات کارخود را محدود کنند وکاری را که متناسب با علاقه و توانمندی هایشان است انجام دهند. بهتر است باچنين وضعيتي مقامات دولتي سازمان هاي مانند آموزش وپرورش وديگر سازمانها مدیران ادارات و شرکت ها با مادران شاغل همکاری نمایند تا آنها بتوانند با تنظیم وقت و مسوولیت خود تغییراتی در ساعت ورود و خروج ایجاد کرده تا استرس کمتری داشته باشند وتوجه خاصي به وضعيت سلامت رواني دانش آموزان كه آينده سازان جامعه هستند نيز داشته باشند و با ارائه وتنظيم برنامه هاي جديدتر و ايجاد تغييراتي در ميزان شرايط كاري زنان شاغل در جهت بهبود سلامت رواني فرزندان گام هاي بهتر وموثرتري بردارند
در ارتباط با اين موضوع به صورت جداگانه پژوهشهاي مختلفي صورت گرفته اما تا كنون پژوهشي كه به بررسي ومقايسه سلامت روان دختران داراي مادران شاغل و غير شاغل مورد مطالعه قرارداده شده باشد مشاهده نشد لذا سوال اصلي اين است كه آيا بين سلامت رواني دختران مادران شاغل و غير شاعل تفاوت وجود دارد؟
این نکته بسیار واضح است که بیماریهای روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته اند و هیچ فردی در مقابل آن مصونیت ندارند و خطر ابتلاء به بیماریهای روانی همه افراد جامعه از هر طبقه و صنفی و از هرگروه و جمعی که باشند را تهدید می کند. تحقیقاتی که در گذشته توسط محققان بسیاری و در نقاط مختلفی ازدنیا انجام شده است همواره بر وجود بیماریهای روانی در همه جوامع تأکید داشته اند. بطور مثال ساترلوئیس[5] (۱۹۹۳ ) در کنفرانس جهانی حقوق بشر تعداد بیماران روانی را در سرتاسر جهان بیش از نیم میلیارد نفر گزارش کرد که تقریباً نیمی از این بیماران از خدمات بهداشتی و درمانی لازم محروم بوده اند. سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۳ شایعترین بیماریهای روانی را در سرتاسر جهان به ترتیب افسردگی اضطراب و بیماریهای روان تنی معرفی نموده است)فخریان،۱۳۷۵). در ایران نیز پژوهشی هایی در زمینه همه گیر شناسی بیماریهای روانی انجام شده است. بطور مثال در پژوهشی که توسط باش و همکاران در سال ۱۳۴۲ انجام گرفت شیوع این بیماری را در افراد بالای ۵ سال ۹/۱۱ درصد گزارش کرد و در پژوهشی که در مناطق شهری و روستایی کشور در سال ۱۳۷۸ انجام گرفت شیوع کلی بیماریهای روانی را 21درصد نشان داده شیوع بیماریهای روانی در زنان بیشتر از مردان است.با دقت به نتایج تحقیقات گذشته که شیوع بیماریهای روانی در اجتماع را در سطح بالایی نشان می دهند و یکی از مهمترین مسائل و مشکلات اجتماعی امروز در جوامع گوناگون، هنجارها و مشکلات عاطفی – اجتماعی و روشهای مقابله با آنهاست. تردیدی نیست که مسئله بهداشت روانی، پیشگیری و درمان اختلالات عاطفی روز به روز اهمیت بیشتری می یابد. بنابراین شناخت تواناییها، نیازها و ویژگیهای رفتاری و عاطفی و خصوصیات روانی کودکان و نوجوانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است . این شناخت نه تنها باعث درک عمیق تر از کودکان و نوجوانان می شود بلکه زمینه هایی فراهم می آورد تا در طرح و برنامه ریزی و به کاربردن امکانات پرورشی و آموزشی، ویژگیها و تفاوتهای آنان مورد توجه قرار گیرد ( نواب نژاد،1373 ) و با ذکر این نکته که دانش آموزان جمعیت کثیری از افراد جامعه را تشکیل می‌دهند این ضرورت احساس می شود که پژوهشی در زمینه مقايسه سلامت روانی دانش آموزان مقطع متوسطه و ارتباط آن با اشتغال مادران انجام پذیرد که ضمن پاسخگویی به سئوالان بتوانیم به شناسایی عوامل خطر زایی که سلامت روانی دانش آموزان را تهدید می کنند پرداخته و در جهت رفع موانع و مشکلات قدم برداریم و در کل اقدامات پیشگیرانه را در جهت کاهش میزان بروز بیماریهای روانی در سطح اجتماع و متقابلاً در سطح مدارس ومؤسسات آموزش عالی و دانشگاهها برداشته و سطح سلامت روان را در این قشر از جامعه افزایش داده و در جهت رشد و شکوفایی هر چه بیشتر اجتماع قدم بر داریم. لذا نتايجي كه از اين تحقيق بدست مي آيد مي تواند مورد استفاده خانواده ها، مدارس، پژوهشگران و دانشجويان قرار گيرد و همچنين زمينه ساز پژوهش هاي ديگر در اين راستا شود.
هدف اصلی این پژوهش مقايسه میزان سلامت رواني دختران مادران شاغل و دختران مادران غير شاغل مقطع متوسطه شهرنهاوند درسال تحصيلي 93-92 است
مبلغ قابل پرداخت 12,500 تومان
برچسب های مهم
